Üflemeli enstrümanlar arasında yer alan Tulum’ un tarihçesi ile ilgili yapılan araştırmada, özellikle son yıllarda Azerbaycan da bulunan konu ile ilgili 800 yıllık tarihi bir bulguya ve de ansiklopedik bilgilere bakıldığında Tulum‘ un aynı zamanda Orta Asya’ nın bazı kesimlerinde yaşayan toplumlara ait bir çalgı olduğu sonucuna da ulaşılmaktadır.

Ülkemizde Tulum başta Pazar, Hemşin, Çamlıhemşin ve Ardeşen olmak üzere Rize ve Artvin’ in hemen hemen tüm ilçelerinde olduğu gibi, Erzurum, Trabzon, Kars, Gümüşhane, Ardahan ve Bayburt gibi illerimizde de bu çalgıya rastlanmaktadır. Bölge insanının bazı sebepler ile özellikle büyükşehirlere göç etmesiyle bu çalgı aletinin başta İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Samsun, Kocaeli ve Düzce olmak üzere neredeyse tüm Türkiye de çalındığını görmekte mümkündür.

Müzik dünyasında imzası bulunan pek çok tulum sanatçıları gelip geçmiştir. Lakin düğünlerimizin ve diğer eğlencelerimizin olmazsa olmazı tulumu çalmayı icra edenlerin sayıları gün geçtikçe azalmaktadır. Önceleri her mahalleden ve köyden üç-beş tulum sanatçımız varken şimdilerde ise ancak üç-beş mahalle ve köyümüzde tulum sanatçısı bulunmaktadır. Genç kuşaktan bu işe gönül vermiş çok az sayıda sanatçılarımız mevcuttur.

Müzik dünyasında yerini almış tulumu kısaca özetlemek gerekirse her ne kadar lokal bir çalgı aletiymiş gibi düşünülse de, özellikle son yıllarda filmlerde ve dizilerde etkileyici sesiyle fon müziği olarak ta kullanılması tuluma ulusal bir boyut katmaktadır.

Konuya uluslararası yönüyle bakıldığında, her ne kadar değişik isimler ile bilinse de irili ufaklı birkaç değişik haliyle bu çalgı aletini İran’ da İskoçya’ da ve Gürcistan’ da da görmek mümkündür.

Haber:   Foto-Metin: Adem GENÇ